
Οι πόλεις του μέλλοντος δεν θα μετρούν μόνο την ανάπτυξη σε τετραγωνικά, αλλά και σε ποιότητα ζωής, βιωσιμότητα και κοινωνική συμμετοχή. Σε αυτή την κατεύθυνση, το ευρωπαϊκό έργο URBREATH, που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στοχεύει να συνδυάσει τη φύση και την τεχνολογία για τη δημιουργία πιο ανθεκτικών, πράσινων και συμμετοχικών αστικών περιοχών.
Μετά από έναν χρόνο υλοποίησης, το έργο έχει ήδη δώσει σαφή δείγματα προόδου. Μέσω της αξιοποίησης Λύσεων Βασισμένων στη Φύση (Nature-Based Solutions – NBS), Ψηφιακών Διδύμων (Local Digital Twins) και εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης (AI), το URBREATH επιδιώκει να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο σχεδιάζουμε, παρακολουθούμε και εξελίσσουμε τα αστικά περιβάλλοντα.
Από τη θεωρία στην πράξη
Σε Εσθονία, Βέλγιο, Ισπανία και Ρουμανία, έχουν ήδη ξεκινήσει πιλοτικές εφαρμογές που αξιοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη και τα ψηφιακά δίδυμα για να βελτιώσουν την ανθεκτικότητα και την περιβαλλοντική ισορροπία των πόλεων. Οι δοκιμές εστιάζουν στη μείωση της θερμικής νησίδας, την πρόληψη πλημμυρών και τη βελτίωση της ποιότητας του αέρα, συμβάλλοντας σε πιο υγιή και προσαρμοστικά αστικά τοπία.
Παράλληλα, πολίτες και τοπικοί φορείς συμμετέχουν σε εκπαιδευτικά εργαστήρια συν-δημιουργίας (co-creation), όπου σχεδιάζουν από κοινού λύσεις που ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους. Δημόσιες δράσεις και επιδείξεις δείχνουν έμπρακτα πώς λειτουργούν τέτοιες λύσεις, όπως, για παράδειγμα, φυσικά συστήματα φιλτραρίσματος νερού ή πράσινες υποδομές που συμβάλλουν στη μείωση της θερμοκρασίας στις γειτονιές.
Η τεχνολογία ως εργαλείο βιωσιμότητας
Στο URBREATH, η τεχνητή νοημοσύνη λειτουργεί ως μοχλός ενδυνάμωσης, όχι αντικατάστασης. Μέσα από την ανάλυση δεδομένων και την προσομοίωση σε πραγματικό χρόνο, τα Ψηφιακά Δίδυμα παρέχουν πολύτιμα εργαλεία για τη χάραξη τεκμηριωμένων περιβαλλοντικών πολιτικών, προσφέροντας μια νέα διάσταση στη λήψη αποφάσεων.
Η ελληνική συμβολή σε μια ευρωπαϊκή αποστολή
Η Ελλάδα έχει ενεργό και ουσιαστικό ρόλο στο έργο, μέσα από τη συμμετοχή καινοτόμων εταιρειών και ερευνητικών οργανισμών. Η Athens Technology Center (ATC), μέλος του ΣΕΚΕΕ, συμβάλλει με την τεχνογνωσία της σε λύσεις τεχνητής νοημοσύνης και ανάπτυξης ψηφιακών εργαλείων, αξιοποιώντας την εμπειρία της από ευρωπαϊκά έργα που συνδέουν την τεχνολογία με τη βιώσιμη ανάπτυξη και τη συμμετοχή των πολιτών.
Μαζί με την TELESTO, την EXUS (AI Lab), τη ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ, το Ινστιτούτο Επικοινωνίας και Συστημάτων Υπολογιστών του ΕΜΠ (ICCS) και την ΑΝΑΠΛΑΣΙΣ – που συντονίζει τις πιλοτικές δράσεις στον Δήμο Αθηναίων- οι ελληνικοί φορείς διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση ενός ευρωπαϊκού οικοσυστήματος καινοτομίας.
Προς πόλεις που «αναπνέουν»
Το URBREATH προτείνει ένα νέο μοντέλο αστικής ανάπτυξης, όπου η τεχνολογία, η φύση και η κοινωνία συνδέονται σε έναν κοινό στόχο: τη δημιουργία πόλεων πιο βιώσιμων, ανθεκτικών και συμμετοχικών. Με ορίζοντα τετραετίας, το έργο συνεχίζει να παράγει γνώσεις, δεδομένα και βέλτιστες πρακτικές, προσφέροντας ένα πλαίσιο για πόλεις που αναπνέουν, και εξελίσσονται, μέσα από τη δύναμη της καινοτομίας.
